دریا قدرتی پور: همه خانه‌ها پشت‌بام و بعضی حیاط و بالکن هم دارند. این موضوع به نظر ما شاید عادی باشد، اما وقتی پای درآمد پایدار به میان می آید باید دست و آستین را بالا بزنیم تا بتوانیم از ثروتی دست نخورده رونمایی کنیم. پنل های خورشیدی دیگر نام غریبه ای نیست. این یکی از پرسودترین انرژی هایی که می تواند نسل آتی را از کمبود انرژی های تجدید ناپذیر نجات دهد. با مهدی ثقفی، مدیر دفتر مدیریت مصرف شرکت توزیع برق استان اصفهان همراه شدیم تا در این باره بیشتر بدانیم. کسی که 28 سال است در حوزه برق و انرژی های سبز فعالیت می کند و به قول خودش به روزهای بازنشستگی نزدیک می شود. او 5 سالی هست که در پشت بام منزلش نیروگاه خورشیدی نصب کرده و اعتقاد دارد که پشت بام هر خانه ای ثروتی دست نخورده است که باید از آن استفاده کرد.

*در ابتدا در زمینه پیشتاز بودن اصفهان در زمینه منابع انرژی خورشیدی و همچنین نصب پنل های خورشیدی توضیح دهید.

استان اصفهان جزء چهار استان پیشرو کشور است که بیشترین نیروگاه خورشیدی کوچک مقیاس را دارد. نیروگاه‌های خورشیدی که احداث می‌شود به دو بخش کلی نیروگاه‌های کوچک و بزرگ مقیاس تقسیم می‌شود. نیروگاه‌های کوچک مقیاس شامل نیروگاه‌هایی است که مردم در سقف خانه‌ها راه‌اندازی می‌کنند همچنین نیروگاه‌هایی که صنایع، مرغداری‌ها و دامداری‌ها روی سقف سوله‌ها نصب می‌کنند.در بخش نیروگاه‌های کوچک مقیاس اصفهان رتبه اول را در کشور دارد و به تعبیری دیگر یک چهارم نیروگاه های پشت بامی در اصفهان وجود دارد.

*در حال حاضر چه مقدار از برق کشور از طریق نیروگاه های پشت بامی تولید می شود و سهم اصفهان در این زمینه چقدر است ؟

هم اکنون 80 مگاوات از برق کشور از طریق نیروگاه های پشت بامی تامین می شود که اصفهان در این زمینه 20 مگاوات را به خود اختصاص داده و می توان گفت یک چهارم نیروگاه های پشت بامی سهم اصفهان است و تاکنون 1400 نیروگاه پشت‌بامی در اصفهان راه‌اندازی شده است.

*در رابطه با راه اندازی نیروگاه ها در پشت بام منازل شهروندان هم توضیح دهید. شهروندان اصفهانی برای راه‌اندازی پنل های خورشیدی بر روی پشت بام هایشان باید چه شرایطی داشته باشند؟

اگر  فرد، مالک خانه باشد، کارش چندان سخت نیست اما اگر به شکل آپارتمان یا اجاره باشد باید صاحب ملک رضایت محضری بدهد و یا از کل افراد آپارتمان اجاره محضری گرفته شود تا فرد بتواند نیروگاه خورشیدی را نصب کند. به این ترتیب اگر فرد در پشت بامش 50 مترمربع فضای مفید داشته باشد، می تواند تقاضانامه و مدارک خود را در سامانه نرم افزاری ثبت نام و بارگذاری کند. بعد از ثبت نام با مراجعه به اداره برق شهرستان از پشت بام بازدید به عمل می آید و معمولا در 99 درصد پشت بام ها این موضوع امکانپذیر است. سپس پیمانکارانی که در هر شهری فعال هستند می توانند نیروگاه را ظرف سه تا چهار روز احداث کنند. شرکت توزیع برق بر اساس قرارداد، کنتور را برای مشترک نصب می‌کند و همان لحظه خرید برق انجام می‌شود. برای هر کیلو وات پنل خورشیدی 10 متر مربع نیاز است که حداقل امکان نصب 5 کیلووات نیروگاه خورشیدی وجود دارد که  حدود 50 متر مربع فضا لازم است. البته این فضا باید ویژگی هایی داشته باشد که مهم ترین آن ها ایمن بودن، در معرض نور خورشید بودن و پایدار بودن بلندمدت شرایط اطراف آن است.

*و سرمایه اولیه برای نصب این نیروگاه های خورشیدی چقدر است؟

 حدود 90 میلیون تومان سرمایه اولیه برای ایجاد یک مزرعه خورشیدی کوچک روی پشت بام منزل یا کارگاه یا هر جای دیگری نیاز است و در صورت ساخت این نیروگاه‌های خورشیدی در پشت بام منازل، کل برق تولیدی به صورت تضمینی از طریق شرکت توزیع برق خریداری می شود.

*آیا این موضوع صحت دارد که مردم می توانند با فروش برق از این طریق حتی تا ده میلیون تومان در ماه درآمد داشته باشند؟

 این موضوع بستگی به ظرفیت نیروگاهی که نصب می کنند دارد و درآمد فروش برق از این طریق متغیر است. در شروع احداث این پنل مطابق با مصوبات اخذ شده، وزارت نیرو اگر هر خانه‌ای یک نیروگاه کوچک پنج کیلوواتی بر سقف پشت بام خود راه‌اندازی کند، به غیر از تأمین برق مصرفی خود می‌تواند برای چندین خانه اطراف نیز تأمین برق کند. هزینه تأسیس هر نیروگاه پنج کیلوواتی امروز، 90میلیون تومان بوده که در آمد آن در اولین سال هر ماه یک میلیون و 200 هزار تومان است که در سال‌های بعد نیز با ضریب تعدیل که شامل آن می‌شود این درآمد بیشتر خواهد شد و هر چه میزان این ظرفیت بالاتر برود درآمد آن نیز افزایش می یابد و بر اساس نرخ ارز، ضریب آن تعیین می شود و می توان گفت درآمدپایداری برای شهروندان ایجاد خواهد کرد. معمولاً در کمتر از چهار سال سرمایه اولیه این نیروگاه‌ها به افراد بازگشته و پس از آن سوددهی خواهد داشت. افرادی که در سال‌های گذشته در این طرح سرمایه گذاری کردند، اکنون به سوددهی رسیده و مددجویان کمیته امداد به ویژه افرادی همچون سالمندان که امکان فعالیت فیزیکی برای کسب درآمد ندارند می‌توانند به عنوان یک منبع درآمد پایدار در این طرح شرکت کنند.

*با توجه به درآمد پایداری که از آن نام بردید چرا آنطور که باید و شاید مردم از این موضوع آگاه نیستند و استقبال چندانی از این پنل های خورشیدی نیست؟

دو دلیل دارد؛ یکی اینکه اطلاع رسانی این طرح به شکل وسیع انجام نشده و بسیاری از شهروندان از این موضوع خبر ندارند و از سویی دیگر سرمایه گذاری اولیه بالا است و چون یک نیروگاه 5 کیلو واتی که کمترین ظرفیتی است که مردم می توانند بر روی پشت بام هایشان نصب کنند، 90 میلیون تومان هزینه دارد.

*آیا فکر نمی کنید اعتماد سازی هم در این زمینه لازم است؟

این را قبول دارم که طی چهار پنج سالی که از اجرای این طرح گذشته هنوز آنچنان که باید و شاید مردم استقبال نکرده اند و برخی هم این ذهنیت را دارند که با عوض شدن دولت ممکن است قراردادشان فسخ شود اما اینطور نیست. این قراداد 20 ساله است و این طرحی است که در مجلس تصویب شده و امکان تغییر آن نیست و هر دو ماه یک بار درآمد حاصل از برق تولیدی به حساب خانواده ها واریز می شود .

*در حال حاضر در استان اصفهان چه تعداد از این پنل های خورشیدی روی پشت بام ها نصب شده است؟

1400 ساختمان در استان اصفهان این پنل ها را نصب کرده اند و پیشرفت های خوبی دراین پروژه ها در استان حاصل شده است.

*شما از پیشرو بودن اصفهان در این زمینه صحبت کردید. آیا دولت نسبت به پرداخت وام به اقشار محروم برای نصب این پنل ها برنامه ای دارد تا شاهد اشتغال پایدار در این زمینه باشیم؟

بله، براساس مقایسه سازمان بسیج سازندگی با سایر استان ها، استان اصفهان در این زمینه پیشرو است و براین اساس، قول اعطای سهمیه 5 هزار نیروگاه دیگر با درنظرگرفتن پرداخت تسهیلات قرض الحسنه به اقشار محروم نیز داده شده است. در سال 99، بالغ بر 3/5 مگاوات نیروگاه خورشیدی احداث کردیم و سال 1400نیز شرکت توزیع برق استان رتبه برتر را دراین زمینه کسب کرد. امسال دولت تصویب کرده که 100 هزار نیروگاه در کشور با وام 4 درصد به اقشار محروم داده شود و استانداری، بهزیستی، سپاه، کمیته امداد، بسیج و ... باید با مشارکت در تامین کالا و نصب و شناسایی افراد این پروژه را رو به جلو ببرند. این پروژه بسیار عظیمی است که اگر موفق شویم می توانیم 25 مگاوات برق را از طریق پنل های خورشیدی تولید و به برق رسانی استان کمک کنیم.