دریا قدرتی پور: در بین رگال ها متنوعند؛ لباس های دست دومی که از شهرهای مرزی آمده اند و حالا در فروشگاه های اصفهان جا باز کرده اند. تاناکوراهایی که از سریال اوشین نام گرفته اند و اکنون در رگال های دست اول لابه لای پوشاک نو با قیمتی بسیار ناچیز فروخته می شوند.

کافی است به مراکز خرید بروی؛ از چهارباغ گرفته تا شمس آبادی و یا سبزه میدان و انقلاب و پاساژهایی که در این روزهای زمستانی لباس هایی را دارند که قیمت های مناسب و ارزانش باعث شده که مشتری های بیشتری داشته باشند.

یکی از مشتریان، لباس ها را یکی یکی ورنداز می کند، لباس هایی که از ظاهرشان مشخص است کهنه هستند اما همگی برچسب قیمت دارند. خریدار از صاحب مغازه می پرسد: «اینها کهنه هستند؟» صاحب مغازه بادی به غبغب می اندازد و می گوید: «نه خانم! اینها خارجی است و توی بار به این شکل درآمده.»

حاصل گفت و گوی آنها منجر به این می شود که زن، یک بافت را بخرد اما آنچه که در این میان واضح است، لباس هایی است که نه توی بار به این شکل درآمده  و نه نو است، بلکه میراث دست دومی از خارجی هایی است که از سرزمین های دیگر آمده و حالا در فروشگاه های ایرانی خودنمایی می کند.

جالب اینکه برخی از مشتریان از این قیمت ها راضی هستند حتی اگر جنس دست چندمی به دستشان برسد. در واقع قیمت های بسیار پایین لباس های زمستانه به قدری وسوسه انگیز است که نمی توانند از آنها دست بکشند.

الهام، یکی از مشتریان پر و پا قرص این جنس ها است. او در حالی که در حال گشتن بین کاپشن ها است با اشاره به یکی از آنها می گوید: «این را می بینید! اگر بخواهم نو بخرم، حداقل باید دو میلیون یا بیشتر پول بدهم اما این مارک را همین جا اینجا می توانم با 450 هزار تومن بخرم. می دهم اتوشویی و راحت استفاده می کنم. اگر در بازار بخواهم با پولم یک پالتو بخرم اینجا می توانم با همان پول 5 تا پالتو با رنگ ها و مدل های مختلف بخرم.»

دست چندمی ها با این ایده بازارشان را مشهور کرده اند. فروشنده ها نیز استقبال مردم را خوب می دانند. فقط کافی است یکی دو ساعتی این فروشگاه ها را زیر نظر بگیری و متوجه شوی که رگال ها پر و خالی می شوند. تاناکوراها حالا باعث شده اند که مردم اقتصادی تر فکر کنند و برای همین این کهنه ها بازار خوبی پیدا کرده اند.

یک خریدار دیگر نیز تنوع کالاهای خارجی را از دلایل گرایشش به این بازار عنوان کرده و می گوید: «من در جمع فامیل به خوش پوشی معروفم و این معروفیت را مدیون لباس‌های خارجی هستم. هر جا می روم می پرسند این لباس ها را از کجا خریده ای؟ البته قبلاً فروشگاه هایی تحت این عنوان بود اما بهداشت که جمع شان کرد حالا فقط می توانی در برخی از فروشگاه ها این اجناس خارجی را پیدا کنی. هم مقرون به صرفه هستند و هم می توانی شیک و خارجی بگردی.»

اما قیمت خارجی گشتن هزینه بالایی هم دارد که شامل بیماری های پوستی و تنفسی شود. البته مردم کمتر به این قضیه فکر می کنند و علت‌های مختلفی را برای خرید لباس های دست دوم دارند. اکثر استقبال کنندگان هم تنها و تنها با نگاه اقتصادی به این موضوع نگاه می کنند اما باید دید اینگونه نگاه اقتصادی به مقوله لباس‌های تاناکورا می‌تواند ضامن سلامت افراد جامعه باشد و مسئول رسیدگی به چنین اموری کدام سازمان و نهاد است که از دیدن این لباس ها در لابه لای لباس های نو چشم پوشی کرده اند؟

جالب اینکه تا پیش از این رگال های لباس های دست دوم در فروشگاه ها به اندازه انگشتان دست بود اما حالا رشد قارچ گونه این جالباسی ها باعث شده که تولید کنندگان اصفهان با مشکلات جدی روبرو شوند.

در یک فروشگاه دیگر در محدوده چهارباغ، یکی از مشتریان، زنی است که لباس‌های زمستانه تازه رسیده را زیر و رو می کند تا جنس مورد تاییدش را بیابد.  مردان و زنان دیگر هم به همین شکل لباس ها را زیر و رو می کنند یا در رگال ها به دنبال لباس مناسب فصل هستند و هر کدامشان از آنچه پیدا کرده اند راضی هستند و این رضایت باعث شده که هر روز این فروشگاه ها شلوغتر شوند.

60 سال پیش زمانی که این تاناکوراها هنوز مثل امروز جای پایی برای خودشان باز نکرده بودند، نام «لباس بیروتی» اسم رمزی بود که برای معرفی آنها به‌کار می رفت. لباس‌هایی که به‌صورت فله‌ای روی بساط دستفروش‌های به چشم می‌خورد و فروشندگانش ادعا می‌کردند لباس‌های دست‌دوم از اروپا به بیروت و از بیروت به بازار ایران می رسد.

بعدها به واسطه سریال اوشین و مغازه ای که او برای فروختن لباس های دست دوم داشت این لباس ها به «تاناکورا» معروف شد. گرچه در همه سال‌های گذشته صنف خاصی زیر بار پذیرش رسمی فروشندگان لباس‌های تاناکورا نرفت، اما این دستفروشان و کاسبان دوره‌گرد بالاخره از 30 سال پیش کم‌کم یکجانشین شدند و جای پایشان را سفت کردند.  لباس های گران قیمتی که اگر رنگ و لعابشان نو و دست نخورده بود با قیمت های گزاف فروخته می شدند اما اکنون که با نام دست دوم فروخته می شوند نصف و حتی یک سوم قیمت اصلییشان را دارند.

این تاناکوراها در یک بازه زمانی با پادرمیانی مراکز بهداشتی بسیاری از فروشگاه های عرضه کننده آن از رده خارج شدند اما به واسطه اینکه بازار تاناکورا از سال ها پیش مشتریان پر و پا قرص خود را داشته، اکنون بار دیگر با رکود اقتصادی و افزایش نرخ تورم دوباره در حال جان گرفتن هستند.

محمود، یک کارگر است که به قول خودش درآمد چندانی ندارد و با سه تا بچه نمی تواند هزینه چندین میلیونی برای لباس زمستانه بدهد. به گفته این کارگر وقتی یک بافت را با کمتر از نصف قیمت می خری و با یکی دو بار شستن و اتوشویی مثل روز اولش می شود چه کاری است که سه برابر پول بدهی برای کاپشن و یا بافتی که با دو بار شستن دیگر نه نو است و نه رنگ و رویی دارد. به قول محمود هم جنس این لباس ها خوب است و هم کارکرد بهتری نسبت به اجناس فروشگاه هایی دارد که لباس نو می فروشند.

قیمت لباس‌های زمستانه که این روز‌ها در ویترین فروشگاه‌ها جاخوش‌کرده‌اند، کمتر از 700 هزار تومان نیست و اگر بخواهی جنس مرغوب تری بدهی باید تا یک میلیون و 700 هزار تومان برای یک پالتو هزینه کنی؛ بافت های ارزان هم کمتر از نیم میلیون نیستند و گران ترها تا یک میلیون و 500 هزار تومان هم قیمت می خورند. موضوعی که در ارتباط با لباس های خارجی دست دوم محلی از اعراب ندارد؛ لباس هایی که از کشورهای آسیای شرقی، هند و پاکستان و تایلند و گاهاً ترکیه می آیند و به نام لباس نو اروپایی و برند با قیمتی به مراتب ارزان تر فروخته می شوند.