يکصد و پنجاه و ششمين نشست باشگاه نجوم اصفهان با موضوع «هواشناسي و رؤيت هلال ماه» از سوي مرکز نجوم اديب وابسته به سازمان فرهنگي_ تفريحي برگزار شد.

به گزارش روابط عمومي سازمان فرهنگي_ تفريحي شهرداري اصفهان، به علت نزديکي با ماه رمضان و توجه ويژه به مبحث رؤيت هلال ماه، موضوع يکصد و پنجاه و ششمين نشست باشگاه نجوم در روز 27 ارديبهشت به مبحث «هواشناسي و رؤيت هلال ماه» اختصاص يافت.

در اين ويژه‌برنامه، پس از ارائه صحبت‌هاي ابتدايي درباره شرايط مناسب در زمينه رصد، به بيان جزئياتي از برنامه رؤيت هلال ماه رمضان پرداخته شد.

مصطفي فخار عضو ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبري در سخنراني خود با عنوان «اصول رؤيت هلال ماه به ويژه هلال ماه رمضان» گفت: براي رؤيت هلال ماه نيازمند پارامترهاي ويژه‌اي هستيم تا بتوانيم ماه را در حالت نو و تازه رصد کنيم، در غير اين صورت تماشاي ماه در حالت عادي آن هم بعد از روز نخست براي همه ساده است و به راحتي مي‌توان آن را مشاهده کرد.

وي به اشکال مختلف ماه در طول يک ماه قمري اشاره کرد و اظهار داشت: در ابتدا زماني که ماه بين خورشيد و زمين قرار بگيرد آن زمان را تولد ماه مي‌گوييم، از اين زمان به بعد ماه شروع به حرکت مي‌کند که در يک زمان که بيشتر در زمان روز رخ مي‌دهد شما مي‌توانيد بخش باريکي از ماه را در آسمان تماشا کنيد اما همينطور که سن ماه افزايش مي‌يابد، شما در روز هفتم ماه مي‌توانيد ماه را در حالت تربيع تماشا کنيد و پس از گذشت 14 روز ماه را به صورت کامل در آسمان ببينيد. بنابراين حرکت ماه به دور زمين و موقعيت زمين نسبت به خورشيد موجب ايجاد اهله ماه مي‌شود.

فخار به تفاوت هلال ماه نو و هلال ماه پير پرداخت و ادامه داد: هلال شامگاهي که بيشتر در زمان غروب خورشيد شاهد آن هستيم، هلال ماه نو و هلال‌هاي صبحگاهي که دم صبح آنها را رصد مي‌کنيم را هلال پير مي‌نامند.

وي با بيان اينکه پارامترهاي هلال ماه بهترين راهکار براي مشاهده ماه هستند به پارامتر «سن ماه» اشاره کرد و ادامه داد: ماه از زماني که نو مي‌شود تا پايان يک ماه حدود 29 روز سن دارد، بهترين هلالي که براي رؤيت مي‌توان آن را مشاهده کرد سني حدود 15 تا 18 ساعت دارد اما تاکنون رکورد 14 ساعت نيز به ثبت رسيده است.

اين عضو ستاد استهلال در مورد «فاز ماه» گفت: فاز ماه به عبارتي ميزان روشنايي ماه است، به عبارت کلي فاز ماه کامل چيزي حدود 100 درصد است در حالي که براي رؤيت هلال ماه نو فاز ماه در بدترين حالت حدود  0/8 تا 2/5است.

راه‌هاي رؤيت هلال ماه نو

وي با اشاره به همزمان بودن غروب خورشيد و غروب ماه در اول ماه قمري؛ بيان داشت: براي رؤيت هلال ماه نو ناگزير هستيم به سمتي که خورشيد قرار دارد، نشانه برويم، بنابراين بهترين زمان براي مشاهده ماه زماني است که بتوان خورشيد را حذف کرد يا به عبارتي خورشيد غروب کرده باشد در آن زمان به مدت کوتاهي وقت داريم تا بتوانيم ماه را رصد کنيم که به اين مدت زمان «مکث ماه» مي‌گويند، در واقع عموماً اين زمان عددي بين 45 دقيقه تا يک ساعت و 15 دقيقه است اما در برخي موارد با رقمي کمتر از 45 دقيقه مواجه مي‌شويم که مشاهده آن بسيار سخت است.

فخار با اشاره به اختلاف سمت و اختلاف ارتفاع ماه گفت: در اين زمان شما بايد به سمت شمال ايستاده و 180 درجه بچرخيد تا به سمت جنوب قرار گيريد، بنابراين خورشيد براي غروب در حدود 270 درجه اي شما قرار دارد. اگر در آن زمان زاويه ماه 260 درجه باشد اختلاف سمت ماه و خورشيد عددي حدود 10 درجه مي‌شود، براي اندازه گيري ارتفاع نيز افق را بايد صفر در نظر گرفت بنابراين بالاي سر شما 90 درجه و نقطه مابين اين دو 45 درجه است.

ماه رمضان امسال از چه روزي شروع مي‌شود

وي در مورد هلال شامگاهي ماه سال جاري، افزود: اين هلال در روز نخست 14 دقيقه مکث و فاز آن حدود 0/6درصد است و همانطور که از داده‌ها مشخص مي‌شود اختلاف ارتفاع آن نيز حدود 1 درجه بوده بنابراين در روز نو شدن ماه نمي‌توانيم آن را مشاهده کنيم.

فخار به روز دوم اشاره کرد و گفت: در اين روز اختلاف ارتفاع ماه 12 درجه، اختلاف سمت 15 درجه و سن ماه حدود 20 ساعت شده بنابراين در شامگاه روز دوشنبه 17 خرداد 100 در صد ماه مشاهده شده و سه‌شنبه 18 خرداد اول ماه رمضان خواهد بود.

پس از پايان صحبت‌هاي فخار، اعضاي باشگاه نجوم اديب اصفهان به بيان سئوالاتي درباره رؤيت ماه رمضان و مسائل مختلف پرداختند.
گفتني است؛ نشست باشگاه نجوم اصفهان از سوي مرکز نجوم اديب سازمان فرهنگي_ تفريحي شهرداري اصفهان روز دوشنبه 27 ارديبهشت ماه برگزار شد.