عصر ايران : رئيس جمهوري آمريکا از رسانه ها خواسته است «اجازه ندهند رقابت‌هاي جدي انتخابات رياست جمهوري به شو تلويزيوني و نمايش سيرک تبديل شود».

باراک اوباما در اشاره اي صريح به گفتارها و رفتارهاي دونالد ترامپ گفته است: «رياست جمهوري ايالات متحده آمريکا يک منصب کاملاً جدي است نه سرگرمي و شو تلويزيوني.» اين طعنه، هم بخاطرسابقه مجريگري نامزد افراطي جمهوريخواهان است وهم پاره‌اي رفتارهاي عجيب وحتي سخيف او.

به عبارت ديگررئيس جمهوري آمريکا مي‌خواهد به رأي دهندگان بگويد: «به شومن ها رأي ندهيد!»

انعکاس گسترده گفتارها ورفتارهاي سياستمداران سبب شده آنان مدام خود را روي صحنه احساس کنند تا جايي که از برخي رفتارهاي نمايشي سر مي‌زند و دونالد ترامپ را مي‌توان نمونه تام و تمام اين شو آف ها دانست.

نکته جالب توجه اينکه «رونالد ريگان» با سابقه بازيگري درهاليوود و دراوج تقابل با اتحاد شوروي نيز اينگونه نبود.

اين حجم از نمايش و شومني البته مختص به آقايان و کانديداي جمهوريخواه نيست و اگر واژه نادرست نبود مي توانستيم مواردي از «شو زني» (!) را هم يادآوري کنيم چون بخشي از رفتارها و گفتارهاي خانم هيلاري کلينتون هم نمايشي است و البته هرگز نه به آن زنندگي.

اما تنها سياستمداران نيستند که دست به کارهاي نمايشي مي‌زنند. درست 14 سال پيش و در چنين روزهايي «هابرماس» فيلسوف پرآوازه آلماني به تهران آمد و مثل يک بازيگر و سوپر استارسينما از او استقبال شد. به گونه اي که دانشجويان و ديگر حاضران از او امضا مي گرفتند يا از او مي خواستند عکس يادگاري بگيرند و تازه در آن زمان هنوز عکس سلفي رايج نشده بود.همان روزها محمد قوچاني سردبير وقت «شرق» در سرمقاله اي نوشت با عنوان «فيلسوفي که شومن شد» وعنوان يکي ازکتاب هاي اونيزبراساس همين مقاله «فيلسوف ها و شومن‌ها»ست. البته هابرماس خود نمي خواست و نوع مواجهه اي که با او صورت پذيرفت اين تلقي را ايجاد کرد.

از آن پس اصطلاح «شومن» بيش از پيش وارد ادبيات رسانه اي ايران شد. واقعيت اين است که توجه بيش از حد رسانه ها سياستمداران را به رفتارهاي نمايشي وا مي دارد. همانگونه که بازيکنان فوتبال قبل از مسابقات مهمي که تلويزيون نشان مي دهد به گونه اي موي خود را مي آرايند که انگار مي خواهند به ميهماني بروند.

اين دسته از بازيکنان احساس مي کنند در دو صحنه بايد بازي کنند. يکي زمين فوتبال و ديگري دربرابربينندگان. هم بازيکن هستند و هم بازيگر. درباره آنان البته مي توان پذيرفت چون فوتبال هم نوعي نمايش است و ورزشگاه را به گونه اي مي سازند که تماشاگر بر آن مسلط باشند. 

 سياستمداران اما در دنياي مدرن چنان زير توجه دوربين ها هستند که اگر هم نخواهند ناگزير از ايفاي نقش هستند و بخشي از رفتارها و گفتارهاي آنان به اين خاطر است. منتها شومن بودن با پاره اي رفتارهاي نمايشي متفاوت است. ترامپ، شومن است و اوباما مي خواهد همين وجه را يادآوري کند هر چند که خود او نيز گزيري ندارد گاهي براي جلب توجه سخناني را بر زبان آورد.

وقتي حتي فيلسوف ها هم شومن مي شوند مي توان گفت سياستمداران نيز در معرض آن هستند چون بيشتر ديده مي شوند و شهرت و کسب محبوبيت در اين حوزه موضوعيت بيشتري دارد و منحصر به آدم هايي با سابقه اجرا و شومني هم نيست و با اينکه پوپوليسم بستر مناسبي براي سياستمداران نمايشي است اما علاقه به ديده شدن در کمين سياستمداران ديگر نيز نشسته است.