نشريه «تايم» در مطلبي به بررسي رويدادهاي احتمالي در داخل و خارج از ترکيه پس از پيروزي همه‌پرسي اخير اين کشور پرداخت.

وبسايت نشريه «تايم» در مطلبي نوشت: شهروندان ترکيه‌اي به اعطاي قدرت‌هاي اجرايي بيشتر به رئيس جمهور کشورشان رأي داده اند. حاميان تغيير قانون اساسي بر اين باورند که کشورشان براي پاسخگويي سريع به تهديدهاي داخلي و خارجي، به يک نظام مبتني بر رياست جمهوري (و نه نظام پارلماني) نيازمند است.

مخالفان اين موضوع نيز مي‌گويند اعمال تغييرات در قانون اساسي تنها به افزايش قدرت «رجب طيب اردوغان» رئيس جمهور ترکيه منجر خواهد شد. نتايج اين همه‌پرسي نيز نشان مي‌دهد در ميان شهروندان ترکيه‌اي، اختلاف نظر بسياري در اين‌باره وجود دارد؛ به طوري که تنها اندکي بيش از 51 درصد رأي دهندگان به اين همه‌پرسي رأي آري دادند.

با اين حال، اين همه‌پرسي با وجود پيروزي ضعيف طرفداران تغيير قانون اساسي، آغازگر مسائلي خواهد بود که در ادامه به 5 مورد آنها اشاره شده است:

1. اردوغان کار خود را آغاز خواهد کرد

احزاب اپوزيسيون تعهد کرده اند نتايج اين همه‌پرسي را به چالش خواهند کشيد. اما انتظار براي تغيير شرايط بيهوده است. اردوغان اکنون توانسته است پارلمان ترکيه را متقاعد به تمديد وضع اضطراري کند. اين مسئله به وي قدرت برخورد با مخالفت‌ها را مي‌دهد. پس از آن، وي جلسه آينده حزب عدالت و توسعه را برگزار خواهد کرد و در آن، به طور رسمي رياست اين حزب را برعهده خواهد گرفت. رياست حزب عدالت و توسعه به اين معنا خواهد بود که وي مي‌تواند درباره افرادي از اين حزب که در انتخابات آينده ترکيه شرکت خواهند کرد، تصميم گيري کند. مي‌توان انتظار داشت پس از آن، ساختار دولتي ترکيه به کلي تغيير کند. اردوغان به وزيراني که در تبليغات براي اين همه‌پرسي به وي ياري رساندند پاداش خواهد داد و آنهايي که از انجام اين امر سر باز زدند را به حاشيه خواهد راند. تمام اين روندها، شرايط را براي مورد بعدي مهيا خواهد کرد.

2. انتخابات زودهنگام

پيروزي در همه پرسي تنها گام نخست بوده است. اکنون اردوغان بايد در انتخابات نيز پيروز شود. بنابر برنامه‌ريزي‌ها، انتخابات آينده ترکيه، بايد در ماه نوامبر 2019 برگزار شود. اما اردوغان اکنون سه دليل براي جلو انداختن تاريخ برگزاري اين انتخابات دارد.

نخست اينکه اقتصاد ترکيه در حال تضعيف شدن است و نرخ بيکاري در اين کشور در اوايل سال 2017، به بالاترين سطح خود در هفت سال اخير رسيده است.

دومين موضوع اين است که هرچه وي بيشتر دست نگه دارد، بايد فشار بيشتري براي تمديد وضع اضطراري اعمال کند. وي با برقراري وضع اضطراري، استدلال خود درباره «من به تنهايي مي‌توانم ترکيه را (از خائنان و تروريست‌ها) نجات دهم» را تقويت مي‌کند.

سومين مسئله اين است که با اينکه حزب عدالت و توسعه، به صورت مديريت شده به کار خود ادامه مي‌دهد، وضع احزاب ديگر اکنون آشفته است. به اين ترتيب، با برگزاري انتخابات زود هنگام، ديگر احزاب فرصت مناسب براي ساماندهي به شرايط آشفته خود را نخواهند داشت.

3. احزاب اپوزيسيون

حزب جنبش ملي و حزب دموکراتيک ترکيه در انتخابات پارلماني سال 2015، به دشواري توانستند 10 درصد کرسي را از آن خود کنند. حال، کار براي اين احزاب دشوارتر شده است، زيرا پس از کودتاي نافرجام اخير در اين کشور، اردوغان بيش از 150 رسانه ترکيه‌اي را تعطيل کرده است. همچنين پس از اين کودتا، بيش از صدهزار نفر بازداشت، 40 هزار نفر محبوس و بيش از 150 هزار کارمند دولتي از سمت خود برکنار شده اند. در صورتي که اين احزاب پيش از انتخابات آينده ترکيه اقدامي انجام ندهند، کنار آمدن آنها با اردوغان بسيار دشوارتر خواهد شد.

4. روابط بيش از پيش پرتنش با اروپا

اروپا از نتايج همه‌پرسي ترکيه راضي نبوده است، به خصوص اينکه اردوغان در ماه‌هاي اخير، اين همه‌پرسي را به عنوان «ما در برابر غرب» نشان داده است. پس از جلوگيري از تبليغات وزيران ترکيه براي شرکت در همه‌پرسي در خاک آلمان و هلند، تنش‌ها ميان ترکيه و کشورهاي اروپايي بالا گرفت. در نهايت، 63 درصد از رأي دهندگان ترکيه‌اي مقيم آلمان به اين همه‌پرسي رأي آري دادند. همچنين، 71 درصد شهروندان ترکيه‌اي مقيم هلند و 65 درصد در فرانسه نيز از تغييرات قانون اساسي ترکيه حمايت کرده اند.

با اين‌حال، نگراني اصلي سران کشورهاي اروپايي، تلاش ترکيه براي پيوستن به اتحاديه اروپا نيست؛ بلکه مسئله مهاجران بر آينده روابط اين اتحاديه و آنکارا سايه افکنده است. اردوغان پيش تر تهديد کرده است تا حد ممکن مي‌تواند مهاجران را به سوي اروپا بفرستد. همچنين، ترکيه به مفاد توافقي که با اتحاديه اروپا به امضا رسانده است عمل نکرده است.

5. تشديد بحران سوريه

پيروزي همه‌پرسي ترکيه مي‌تواند جسارت اردوغان براي ايفا کردن نقشي پررنگ‌تر در سوريه را -خصوصاً هنگامي که وي احساس تهديد کرده و قصد داشته باشد براي جمع‌آوري رأي، بحراني ژئوپليتيک را به راه بياندازد- تقويت کند. اين اقدامي پرخطر براي ترکيه خواهد بود. دخالت ترکيه در جنگ سوريه، معضل‌هاي ژئوپليتيک را تشديد کرده است. در سال 2015، ترکيه يک جنگنده روس را در مرز سوريه هدف قرار داد. در سال 2016 نيز يک محافظ ترکيه اي، سفير روسيه در ترکيه را به ضرب گلوله به قتل رساند. با اينکه اردوغان و «ولاديمير پوتين» رئيس جمهور روسيه تلاش کرده اند آرامش را به روابط دو کشور بازگردانند، مشخص نيست اين صلح تا چه زماني پابرجا باقي خواهد ماند.

همچنين، شکست ترکيه در سوريه، مي‌تواند تصوير اردوغان به عنوان مردي قدرتمند را خدشه‌دار کند.

به عبارت ديگر، مي‌توان گفت چالش‌هاي پيش روي ترکيه نه تنها با انجام همه پرسي در اين کشور پايان نيافته اند بلکه به تازگي آغاز شده اند.