هر ايراني سالانه چيزي نزديک به نيم‌کيلوگرم سم با محصولات کشاورزي مصرف مي‌کند. براساس آماري که منابع مختلف اعلام کرده‌اند، سرانه مصرف سم همراه محصولات کشاورزي براي هر ايراني بين 400 تا 450 گرم است. حالا گرچه وزارت بهداشت به آمار هشداردهنده باقيمانده سموم در محصولات کشاورزي اصرار دارد، اما وزارت کشاورزي کمتر زير بار اين آمار رفته و بارها تأکيد کرده است که ايران کمتر از ميانگين جهاني درمزارع خود سم استفاده مي‌کند.

با اين حال بهمن اميري‌لاريجاني مديرکل دفتر ترويج سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج کشاورزي اعلام کرده، براساس تفاهمنامه‌اي که با سازمان استاندارد به امضا رسيده، از اين پس همه محصولات کشاورزي پس از تأييد کلينيک‌هاي گياه‌پزشکي کد استاندارد مي‌گيرند تا امکان رهگيري از توليد تا توزيع وجود داشته باشد. به گفته او، قبل از نصب آرم استاندارد، کد 16رقمي ازسوي سازمان حفظ نباتات روي محصول درج مي‌شود که کلينيک‌هاي گياه‌پزشکي با نمونه‌گيري از محصول و انجام آزمايش‌هاي مختلف ازجمله باقيمانده سموم آن را تأييد خواهند کرد. پس از تأييد آزمايشگاه‌هاي گياه‌پزشکي، محصول وارد فرآيند استاندارد مي‌شود و اگر بتواند رده‌هاي بالاي استاندارد را هم طي کند، گواهينامه ارگانيک را هم دريافت خواهد کرد.

اين موضوع درحالي رخ مي‌دهد که علي‌ هادي‌زاده‌معلم رئيس کميسيون کشاورزي اتاق ايران چندان به اين اتفاق خوشبين نيست و مي‌گويد: در اقتصاد ايران بي‌شمار تفاهمنامه‌هايي است که درحد کاغذ مانده‌اند و هرگز اجرايي نشده‌اند.

پاياني بر مناقشه وزارت بهداشت و جهاد

اما درحالي براساس ماده 28 قانون حفظ نباتات در زمينه امحاي محصولات غيرمجاز، اگر محصولي سموم درون آن ازحد مجاز بالاتر باشد، وزارت بهداشت موظف است با همکاري شهرداري آن محصول را امحا کرده و از توزيع آن نيز جلوگيري کند که به گفته مسئولان وزارت بهداشت چنين امکاني براي اين دستگاه وجود ندارد. هدايت حسيني مديرکل نظارت بر فرآورده‌هاي غذايي و آشاميدني سازمان غذا و داروي وزارت بهداشت دراين‌باره اعلام کرده است به دليل اينکه درکشور امکان رديابي محصولات کشاورزي وجود ندارد، بنابراين امکان شناسايي سرمنشأ براي امحاي محصولات داراي مشکل نيز وجود ندارد. ضمن اينکه درهيچ جاي دنيا کسي با محصول نهايي مبارزه نمي‌کند و معمولاً از منبع توليد، اصلاحات لازم انجام مي‌شود.

اما حالا با امضاي اين تفاهمنامه صدور کد استاندارد براي محصولات کشاورزي گويا قرار است پرونده مناقشه ميان سازمان غذا و دارو، استاندارد و مسئولان وزارت جهاد کشاورزي که ريشه در سال‌هاي دور دارد، بسته شود اما علي‌ هادي‌زاده‌معلم، رئيس کميسيون کشاورزي اتاق ايران چندان به اين اتفاق خوشبين نيست و معتقد است تفاهمنامه‌ها ارزشي فراتر از ثبت درکاغذ ندارند و ازطرفي زيرساخت‌هاي اجراي چنين طرحي فراهم نيست. وي با بيان اينکه اين تفاهمنامه‌ها معمولاً خيلي درکشور ما جدي گرفته نمي‌شوند، گفت: اميدوارم اين تفاهمنامه چيزي فراتر از يک کاغذ و چند امضا باشد؛ چراکه تفاهمنامه‌هايي از اين دست که هيچگاه اجرايي نشده‌اند، در اقتصاد ايران بسيار يافت مي‌شوند.

به گفته معلم، عملي‌شدن اين طرح بيش از هرچيزي نياز به آزمايشگاه‌ها و کلينيک‌هاي مخصوصي دارد که اداره و تأسيس آنها کار هرکسي نيست.

سرانه هر فرد در مصرف سم‌هاي کشاورزي

براساس اعلام منابع مختلف ميزان سمي که هر ايراني سالانه با محصولات کشاورزي مصرف مي‌کند، اندکي کمتر از نيم‌کيلوگرم در ‌سال است. اعدادي که منابع مختلف براي سرانه مصرف سم محصولات کشاورزي در ايران اعلام کرده‌اند، چيزي بين 400 تا 450گرم است. عين‌اللهي قائم‌مقام دانشکده علوم پزشکي بقيه‌ا... به اين آمار صحه گذاشته و به مهر گفته است؛ سرانه مصرف هرفرد درمصرف سم‌هاي کشاورزي، 400 گرم است و اعلام کرد که به گفته او، آمار مبتلايان به سرطان درمناطقي که استفاده از سموم و کودهاي شيميايي بالا بوده، افزايش نشان مي‌دهد. او با بيان اينکه مصرف سالانه کود‌هاي شيميايي درکشاورزي کشور حدود 5/4 ميليون تن است که اين رقم طي ده سال گذشته دوبرابر شده، افزود: ميزان مصرف اوره درحدود 2/5 ميليون تن در‌ سال است و فسفات در رده دوم قرار دارد.