شهرستان فریدن که یکی از مناطق تاریخی استان اصفهان است با وجود عرصه های بسیار در قسمت گردشگری و داشتن آثار تاریخی چند هزار ساله می تواند یکی از قطب های گردشگری استان اصفهان باشد اما این مهم به علت بی توجهی مسئولان و عدم مطالبه گری مردم تاکنون محقق نشده است.

یکی دیگر از دلایلی که کارشناسان گردشگری به آن اذعان دارند که چرا فریدن نتوانسته به جایگاه واقعی خود که همان قطب گردشگری استان اصفهان است برسد این است که هیچگاه مردم و مسئولان این دیار نتوانستند آثار تاریخی خود را معرفی و یا آنها را حفظ کنند و حتی در نابودی آنها کوشیدند.

مقبره ای که در سایه بی توجهی به تلی از خاک بدل می شود

یکی از آثار تاریخی فریدن که امروزه در معرض نابودی قرار گرفته، مقبره ۲۶۰ ساله روستای عادگان است، به گفته رئیس شورای این روستا در سال های گذشته تعدادی از کارشناسان حوزه میراث با حضور در این روستا و با انجام آزمایشات، قدمت آن را تعیین کردند.

سوداگران گنج در فریدن به مقبره هم رحم نکردند

فریدن با استناد به اسناد تاریخی یکی از تمدن های چند هزار ساله و آبادترین نقاط سرزمین پهناورمان در ایران باستان بوده و امروزه همین امر سبب شده تا حتی یک نقطه از فریدن، از دست سوداگران گنج در امان نماند و حفاری های غیر مجاز در سایه بی توجهی مسئولان این منطقه رو به فزونی باشد و طمع ثروت اندوزان در جستجوی یک سکه باعث می شود بیش از هزاران سفال و کوزه که تمام آنها کارنامه های تاریخی این منطقه هستند شکسته و نابود شود.

مقبره تاریخی عادگان نیز از این قضیه مستثنی نبوده و نیست زیرا وقتی وارد این مکان می شویم حفاری هایی که شده و بقایای که از تکه های شکسته شده سفال ها روی زمین باقی مانده، باعث رنجش دوستداران آثار تاریخی می شود؛ که اینها همه نشان از ضعف مسئولان فریدن در حفظ و صیانت از هویت این منطقه دارد.

اصغر محمد صالحی کارشناس ارشد هنرهای تجسمی از دانشگاه تهران در خصوص این بنا و ضرورت حفظ و مرمت آن عنوان کرد: این بنا بیش از 200سال قدمت دارد و برغم زیبایی خاص از ارزش تاریخی بالایی برخوردار است.

وی ادامه داد: این بنا ادامه سنت معماری بناهای مقبره ای و بناهای آجری در فریدن است یعنی اینکه طرح این بنا در زمان ساخت از طرح بناهای تاریخی دیگر این منطقه اقتباس شده و خود این مکان می تواند کارنامه ای برای نوع معماری بناهای آن زمان باشد که اکنون به مرور زمان و در اثر فرسایش و بی مهری ها و عدم درک درست از آثار تاریخی کم کم به تلی از خاک بدل شده اند و اثری از آنها باقی نمانده است.

این موضوع را باید خاطر نشان کرد؛ خبر نابودی این مقبره که قبلاً توسط شورای روستا به گوش مسئولان رسیده بود باعث شد تا رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری این شهرستان از اعتبار ۱۵۰ میلیونی که در جلسه برنامه و بودجه شهرستان برای این اداره در نظر گرفته شد مبلغی را در صورت تخصیص برای مرمت این مقبره در نظر بگیرند.

صالحی در خصوص مرمت این اثر تاریخی نیز عنوان کرد: در صورت تخصیص بودجه، امسال در برنامه داریم که این امر را صورت بدهیم و از نابودی این مکان جلوگیری کنیم. هر چند ما اطلاع حاصل کردیم که این مقبره هنوز به ثبت ملی نرسیده و همین امر باعث کوتاهی در امر مرمت این مقبره شده است.

از موضوعات دیگری که شاید بعد از تخصیص بودجه مهمتر باشد چگونگی مرمت این یادگارهای تاریخی است زیرا مرمت غیراصولی بناهای تاریخی نه تنها موجب افزایش دوام و ارزشمندی بنا نمی‌شود بلکه بنای تاریخی را نیز از هویت خالی می‌کند.

در معرفی روستای عادگان باید بگوییم این روستا یکی از تاریخی ترین روستاهای فریدن در بخش مرکزی است که پرآب بودنش زبانزد خاص و عام بود و نامش نیز در اصل ریشه در پر آبی آن دارد طبق گفته ها در اصل نام این خطه «آبگان» است که بعدها به عادگان بدل می شود.

عادگان در ۲۴ هزار گزی جنوب داران و متصل به راه کوهرنگ واقع شده است، مکان ابتدایی این روستا بخاطر ظلمی که به روستائیان روا داشته می شد به دست یکی از خوانین به کل نابود می شود و مکان فعلی برای زندگی مردم در نظر گرفته می شود.